وعده دولت ایران برای کنترل بازار کالاهای اساسی زودتر از آنچه تصور می‌شد رنگ باخت. از آغاز سال جاری قیمت کالاهای اساسی افزایش یافته و طی هفته‌های گذشته گرانی شتاب و شیب تندتری گرفته است. افزایش قیمت کالاهای اساسی از نیمه دوم سال ۹۶ آغاز شد. برخی از اقلام مصرفی تا ۵۰ درصد گران‌تر شد. در ادامه این روند روند صعودی نرخ کالا و خدمات طی دو ماه گذشته ادامه یافته و معیشت حدود نیمی از جمعیت را تحت تاثیر قرار داده است.
التهاب ارزی و پیامدهای روانی آن مهمترین علت اصلی افزایش قیمت کالا در ماه‌های پایانی سال گذشته است. ریال نزدیک به یک سوم ارزش رسمی خود را از دست داد و نرخ دلار در بازار غیررسمی از ۶ هزار تومان نیز عبور کرد. در چنین وضعیتی خروج امریکا از توافق هسته‌ای و امکان بازگشت تحریم‌ها نیز رشد قیمت‌ها را تحریک کرد و بازار را تحت تاثیر قرار داده است
در واکنش به این وضعیت رییس جمهوری ایران از هر فرصتی استفاده می‌کند تا شرایط را عادی و تحت کنترل توصیف و به مردم توصیه کند: نگران نباشند، اتفاق خاصی رخ نداده و اسیر فضای روانی نشوند.
حسن روحانی ۲۲ فروردین ۹۷ پس از ابلاغ نرخ ۴۲۰۰ تومانی برای دلار گفت:
«در چارچوب سیاست ارزی جدید قیمت کالاهای اساسی و دارو افزایشی نخواهد یافت و دولت همه پیش‌بینی لازم را برای حمایت از حفظ قیمت این کالاها انجام داده است.»
او اردیبهشت ۹۷، پس از خروج آمریکا از برجام هم با تکرار حرفهای پیشین، گفت:
«کالاهای اساسی در کشور به اندازه کافی وجود دارد و هیچ نگرانی در این زمینه وجود ندارد.»
ستاد تنظیم بازار نیز با اوج‌گیری قیمت‌ها در ماه رمضان ، همانند سال‌های گذشته اعلام کرد: قیمت اقلام پرمصرف خوراکی در ماه رمضان شامل پنج تا ۱۵ درصد تخفیف می‌شود. و این ستاد با توزیع مواد غذایی مانع افزایش قیمت خواهد شد.
در ادامه برنامه دولت برای عادی نشان دادن وضعیت، بانک مرکزی نرخ تورم را همچنان تک‌رقمی – ۹,۲ درصد – اعلام کرد. مرکز آمار هم نرخ تورم رسمی را ۱,۲ درصد کمتر از رقم اعلام شده توسط بانک مرکزی برآورد کرد.
قیمت کالاها به ویژه مواد غذایی در فروشگاه‌ها و مراکز خرید اما تناسبی با ارقام دولتی ندارد. مردم برای تامین مایحتاج روزانه بیشتر از قبل هزینه می‌کنند. روسای اتحادیه‌های صنفی تولید کنندگان و فروشندگان هم افزایش قیمت‌ها را تائید و اعلام کردند: افزایش نرخ دلار هزینه تولید و واردات را افزایش داده و ناچار به افزایش قیمت هستند.
جدول زیر تفاوت نرخ اعلامی بانک مرکزی برای اقلام غذایی با قیمت واقعی این کالاها را نشان می‌دهد